Tezos Nedir?
Tezos, karmaşık akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) oluşturmak için tasarlanmış yenilikçi bir blokzincir platformudur. XTZ token, Tezos’un yerel kripto parası olarak kullanılır ve çeşitli işlevleri vardır. XTZ nerelerde kullanılır? Yeterli miktarda XTZ token’a sahip olan paydaşlar, “baker” olarak adlandırılır ve blokzincirde değişiklik önerme yetkisine sahiptirler. Bir öneri onaylandığında, test edilebilir ve hayata geçirilebilir.
- Yönetim: Token sahipleri, ağın gelişimi ve yönetimi ile ilgili önemli kararlara katılabilirler. Tekliflerde bulunabilir, değişikliklere oy verebilir ve doğrulayıcıların ödül mekanizmasını belirleyebilirler.
- Staking: XTZ token’ları Tezos ağı üzerinde staking işlemleri için kullanılır. Token sahipleri, işlemleri doğrulamak için tokenlarını teminat olarak kilitler ve karşılığında yeni XTZ tokenları şeklinde ödüller kazanırlar.
- İşlem Ücretleri: XTZ token’ı, ağ üzerindeki işlem ücretlerini ödemek için kullanılır. Bu ücretler, doğrulayıcıları ödüllendirmek ve ağın güvenliğini sağlamak amacıyla tahsil edilir.
- Yükseltmeler: Tezos, token sahiplerinin ağ yükseltmelerinin uygulanmasında oy kullandığı bir mekanizmaya sahiptir. Bir yükseltme kabul edildiğinde, doğrulayıcılar yeni yazılım sürümünü yükleyerek ağın devamlılığını sağlamak için güncellemeleri gerçekleştirebilirler.
Tezos’un Kurucusu Kimdir?
Tezos, 2014 yılında Arthur ve Kathleen Breitman tarafından kurulan Dynamic Ledger Solutions aracılığıyla hayata geçirilmiştir. Bu çift, blokzincir teknolojisinin geleceğine olan inançlarıyla yola çıkmışlardır. Tezos ekibi, Temmuz 2017’de o tarihe kadar gerçekleştirilen en büyük ICO olan 232 milyon doları (66.000 BTC ve 361.000 ETH) toplayarak büyük bir başarı elde etti. Bu ilk coin teklifi (ICO) sonrası, protokolü başlatmak amacıyla İsviçre merkezli Tezos Vakfı kuruldu. Vakıf, ICO anlaşması gereği, Tezos blokzincirine ait tüm fikri mülkiyet haklarını da içeren Dynamic Ledger Solutions’ı satın alma taahhüdünde bulunmuştur.
Tezos Nasıl Çalışır?
Tezos, Liquid Proof of Stake adı verilen, Proof of Stake konsensüs algoritmasının bir çeşidini kullanmaktadır. Düğüm sahipleri, XTZ token’larını stake ederek yeni XTZ token’larıyla ödüllendirilirler. Diğer Proof of Stake blokzincirlerinden farklı olarak, Tezos düğüm sahipleri yalnızca kötü niyetli davranışlar için cezalandırılmaz; aynı zamanda ağa aktif katılımları nedeniyle ödüllendirilirler. Bu, önemli miktarda hesaplama gücü gerektiren Proof of Work tabanlı blokzincirlerine kıyasla çok daha az enerji tüketimi ile sonuçlanır. Tezos protokolü, kendi kendini düzelten bir yapıya sahiptir ve XTZ sahiplerinin protokol değişiklikleri ve ağ geliştirme konularında karar alma yetkisini elinde bulundurmasını sağlar. Bu süreç, “zincir üstü yönetim” olarak adlandırılan yerleşik bir mekanizma aracılığıyla gerçekleştirilir. Kararlar, blokzincir içerisinde yürütülen teklifler ve oylamalar ile alınır; bu sayede protokol, topluluğun ihtiyaçlarına hızlı bir şekilde uyum sağlayarak hızlı ağ evrimi ve inovasyonu teşvik eder.
XTZ Nereden Alınır?
XTZ, merkezi kripto borsalarında işlem görmektedir. Eğer Türk Lirası ile alım-satım yapmak istiyorsanız, popüler kripto borsası Paribu üzerinden hızlı ve güvenilir bir şekilde işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
