Kripto Para Ticareti ve Günlük Tutmanın Önemi
“Kriptoda risk yönetimi nasıl yapılmalı?” başlıklı yazımızda, yaptığınız yatırımları takip etmenin ne kadar kritik olduğunu vurgulamıştık. Bugünkü yazımızda ise trade günlüğü tutmanın önemine, hafıza ve dikkat süreçlerine olan etkilerine değineceğiz.
Piyasalara genellikle küçük bakiyelerle katılan birçok yatırımcı, spot alım ve satım yapmak yerine marjin işlemlerle daha hızlı bir şekilde kazanç elde etmeye çalışmaktadır. Marjin işlem, yatırımcıların sahip oldukları sermayenin üzerinde kaldıraç kullanarak daha büyük pozisyonlar açmalarına olanak tanıyan bir finansal işlem türüdür. Örneğin, 500 doları olan bir yatırımcı, 10 kat kaldıraçla işlem açtığında, 5.000 dolarlık bir işlem hacmi ile işlem yapabilmektedir. Eğer bu işlem %10 kazanç sağlarsa, 500 dolarlık bir kâr elde eder; ancak %10 kayıp yaşadığında, tüm yatırımını kaybetme riski taşır (“likit olmak” olarak adlandırılır). Paranın tamamını kaybetme oranınız, kullandığınız kaldıraç miktarına bağlıdır. Kaldıraç oranınızı 100’e böldüğünüzde, bu sayı paranızın tamamını kaybedeceğiniz yüzdeyi gösterir. Örneğin, 20x kaldıraç ile %5, 5x ile %20 ve 2x ile %50 kayıp durumunda tüm paranızı kaybetmiş olursunuz.
Marjin işlemlerin temel mantığını anladıysanız, şimdi biraz daha derinlemesine inceleyelim. Kripto piyasalarında çoğunlukla spot işlemler yaptım; daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi, teknik ve temel analiz eğitimleri aldığım dönemde marjin işlemleri de sıkça gerçekleştirdim. Başlangıçta sadece işlem yapıyordum fakat bir süre sonra, daha deneyimli bir arkadaşım olan Mertcan Çakıroğlu’nun önerisiyle “Trade Günlüğü” kavramıyla tanıştım.
Trade Günlüğü Nedir?
Aşağıda, Mertcan’dan aldığım ve kendi eklemelerimle geliştirdiğim bir trade günlüğü örneği bulabilirsiniz. Örnekte “Parite”, “Yön”, “İşlem Sonucu”, “Kayıp Miktarı”, “Kazanç Miktarı”, “Düşünceler ve Yorumlar”, “Duygular”, “İşlem Görüntüsü” ve “Kendime Notlar” gibi başlıklar yer almaktadır. Her bir başlığın anlamını kısaca açıklayalım:
- Parite: İşlem yaptığınız kripto parayı temsil eder (Forex veya başka bir yatırım aracını kullanıyorsanız, bu bölümde de geçerlidir).
- Yön: Hangi türde işlem aldığınızı gösterir (düşüş yönlü/short veya yükseliş yönlü/long).
- İşlem Sonucu: Yaptığınız işlemin başarılı mı yoksa başarısız mı olduğunu belirtir.
- Kayıp Miktarı ve Kazanç Miktarı: İşlem sonucunda bakiyenizdeki değişimi gösterir.
- Düşünceler ve Yorumlar: İşleme girmeden önce, işlem sırasında ve sonrasında düşündüklerinizi ve yorumlarınızı içerir. Bu bölüm, işlem alırken sıkça tekrar eden düşünce ve temaları fark etmenizi sağlayarak başarı oranınızı artırabilir.
- Duygular: İşlem öncesi, sırasında ve sonrasında hissettiğiniz duyguları temsil eder. Duygularınızı tanımak, daha soğukkanlı bir şekilde işlem yapmanıza yardımcı olabilir.
- İşlem Görüntüsü: İşleme neden girdiğinizi gösteren ve konfirmasyonlarınızı içeren bir görüntüdür. Bu, gelecekte benzer yapıları tespit etmenize olanak tanır.
- Kendime Notlar: Düşünceler, duygular ve işlem görüntüsünden yola çıkarak dikkat etmeniz gereken genel temaları belirleyebilirsiniz.
Trade günlüğü tutmaya başladıktan sonra, performansımda gözle görülür bir gelişme kaydettim. Peki neden?
Günlük Tutmanın Faydaları
Öncelikle, düzenli bir şekilde not alarak kendi ilke ve kurallarınıza sadık kalmanız, disiplin kazanmanız ve süreci içselleştirmeniz çok daha muhtemel hale gelir. Disiplinli bir şekilde ilerlemediğinizi düşünüyorsanız, günlük tutmak bu noktada size destek olabilir.
İkincisi, ne kadar kazandığınızı ve kaybettiğinizi takip etmek daha kolay hale gelir. Birçok yatırımcı ana bakiyesini bilse de, hangi işlemden ne kadar kazanç sağladığını takip edememektedir. Düzenli bir günlük, yüksek kâr sağladığınız veya başarısız olduğunuz pariteleri belirlemenize ve bu paritelere daha fazla odaklanmanıza yardımcı olur.
Üçüncüsü, ekran görüntülerinden hareketle paritelerdeki benzer örüntüleri ve yapıları tanımanız kolaylaşır. Aynı zamanda daha hassas çalışarak, işleme girdiğiniz konfirmasyonların etkililik düzeylerini belirleyebilir ve bir sonraki işlem için daha dikkatli olabilirsiniz.
Son olarak, işlemlere girerken, işlem sırasında veya işlemleri kapattıktan sonra hissettiğiniz duyguları, düşünceleri, tekrarlayan hataları ve genel temaları belirlemek, daha dikkatli ve özverili bir şekilde hareket etmenizi sağlar.
Başarı Oranınızı Ölçmenin Önemi
Başarılı işlemler almak, “Yenilmezlik Algısı”na kapılmanıza neden olabilir, bu da sizi kaybetmiyormuş gibi hissettirebilir ve dikkat kaybına yol açabilir. Diğer yandan, sürekli başarısız işlemler almak, dikkat ve hafızanızı olumsuz etkileyebilir, bu da olumsuz bir ruh hali ile işlem yapmanıza neden olabilir. Düzenli bir günlük tutarak, “gerçek” başarı oranınızı ve kazanç miktarınızı daha doğru bir şekilde belirleyebilir, dikkat etmeniz gereken noktaların farkına varabilir ve daha başarılı işlemler gerçekleştirmeye başlayabilirsiniz. Ayrıca, arka arkaya başarısız olduğunuz işlemlerden sonra kendinize başarılı olduğunuzu hatırlatacak, sürekli başarılı olduğunuz dönemlerde ise başarısız olabileceğinizi ve dikkatinizi kaybetmemeniz gerektiğini hatırlatacak bir kaynak elde edersiniz.
